Nỗ lực cải cách TTHC thuế đã được cộng đồng DN ghi nhận trong Báo cáo Đánh giá cải cách TTHC thuế: Mức độ hài lòng của DN năm 2016 được công bố ngày 7/3.
Tỷ lệ DN hài lòng tăng điểmTheo ông Đậu Anh Tuấn - Trưởng ban Pháp chế của Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), Báo cáo đánh giá cải cách TTHC thuế 2016 được tổng hợp từ phản hồi của gần 3.500 DN đang hoạt động tại 63 tỉnh, TP. Theo đó, TTHC thuế đã có nhiều cải cách tích cực như thủ tục thuế điện tử, tìm hiểu thông tin thuế dễ dàng và đầy đủ hơn, thời gian hoàn thuế giá trị gia tăng được rút ngắn… Bên cạnh đó, cán bộ thuế đã có thái độ thân thiện, tích cực hơn khi làm việc với DN.Đánh giá tác động của những thay đổi pháp luật thuế trong 5 năm qua, 92% DN cho biết pháp luật thuế có sự chuyển biến tích cực. Thuế Giá trị gia tăng và Thuế Thu nhập DN (TNDN) là 2 sắc thuế mà tỷ lệ DN nhận định có sự thay đổi tích cực và giảm thời gian thực hiện cho DN nhiều nhất. Đặc biệt, việc triển khai dịch vụ khai thuế, nộp thuế điện tử đã đem lại lợi ích thiết thực cho DN, được cộng đồng DN đánh giá khá cao. 84,47% DN cho rằng cơ quan thuế đã thường xuyên phối hợp để khắc phục sự cố kịp thời. Có 53% DN đánh giá tốt/rất tốt cán bộ thuế hướng dẫn rõ ràng, dễ hiểu và tuân thủ đúng quy trình giải quyết công việc (tăng 9% so với năm 2014); Tỷ lệ cán bộ thuế am hiểu chuyên môn nghiệp vụ cũng được DN đánh giá cao ở các bộ phận như Kê khai kế toán thuế; Thanh tra, kiểm tra thuế...| Doanh nghiệp làm thủ tục hoàn thuế tại Chi cục thuế quận Tây Hồ. Ảnh: Thanh Hải |
Tuy nhiên, gần một nửa DN tham gia khảo sát cho biết từng gặp phiền hà trong thực hiện TTHC thuế (49%). Hai nhóm thủ tục mà DN đang gặp phiền hà lớn nhất, đó là đăng ký thuế/thay đổi thông tin đăng ký thuế và khai thuế. Đa số các DN cho biết, phiền hà lớn nhất mà họ gặp phải là các biểu mẫu hay thay đổi. Những phiền hà lớn khác phải kể đến là, cán bộ thuế yêu cầu cung cấp thêm nhiều loại thông tin, giấy tờ không cần thiết hoặc thời gian giải quyết quá dài. Trung bình có 32% DN cho biết họ phải chi trả chi phí không chính thức cho cán bộ thuế. Khoảng 40% DN cho rằng sẽ bị phân biệt đối xử nếu không chi trả chi phí không chính thức.
Vẫn phải bỏ thêm chí phíBên cạnh những điểm cải cách đáng kể nêu trên, DN vẫn phản ánh việc còn gặp nhiều khó khăn khi làm việc với cơ quan thuế. Đáng chú ý, biểu mẫu quyết toán, sổ sách gần đây thay đổi khiến nhiều DN phải bỏ thêm chi phí. “Chỉ cập nhật theo thông tư mới mà riêng công ty phần mềm X đã thu thêm phí cho 1 phiên bản là 5 triệu đồng. Cả nước có hàng nghìn DN cần phải cập nhật nên tốn kém khoản tiền rất lớn”- Báo cáo của VCCI cho biết. Một số ý kiến DN cho rằng, thủ tục hoàn thuế làm mất nhiều thời gian nên nhiều DN không dám làm, sợ đọng vốn quá lâu gây khó khăn về tài chính cho DN.Về thanh tra, kiểm tra thuế, mặc dù thái độ của cán bộ đã tích cực, thân thiện hơn nhưng năm 2016, 24% DN cho rằng nội dung thanh tra, kiểm tra chồng chéo, trùng lắp; 36% cán bộ thuế suy diễn bất lợi cho DN; 34% phải chi chi phí không chính thức trong các lần kiểm tra thuế (tăng 2% so với cuộc điều tra năm 2014)... Một số DN thừa nhận, dù làm đúng vẫn phải có “khoản bôi trơn” vì sợ bị bắt bẻ, làm khó trong các thủ tục quyết toán, thanh, kiểm tra thuế. DN cho rằng, “các khoản phải nộp không chính thức còn tồn tại quá nhiều gây mất bình đẳng và cạnh tranh không lành mạnh”.Để tạo điều kiện thuận lợi cho DN, cơ quan thuế cần lập kế hoạch thanh tra, kiểm tra định kỳ 3 - 5 năm/lần, đẩy mạnh ứng dụng CNTT để tăng cường các thủ tục thuế điện tử… Chủ tịch VCCI Vũ Tiến Lộc cũng kiến nghị, các văn bản pháp luật về thuế ra liên tục và các quy định về thủ tục liên quan lại tương đối phức tạp… Điều này góp phần vào việc tạo động lực mới cho việc chuyển đổi các hộ kinh doanh thành DN tại Việt Nam, cũng như thực hiện mục tiêu 1.000.000 DN vào năm 2020 như mục tiêu của Chính phủ đã đặt ra trong Nghị quyết 35/NQ –CP.Chính sách thuế của Việt Nam vẫn còn nhiều điểm chưa rõ ràng. Chẳng hạn trong chính sách thuế TNDN, căn cứ xác định chi phí không được trừ cho mục đích tính thuế TNDN còn hẹp và chưa rõ ràng. Điều này dẫn đến một thực tế là nhiều khi DN có đầy đủ hóa đơn chứng từ cho khoản chi phí nhưng nếu cơ quan thuế không coi đó là chi phí được trừ thì khoản chi phí này vẫn bị loại khi xác định thuế TNDN. Chủ tịch Hội Kiểm toán viên hành nghề Việt Nam Phạm Sỹ DanhChúng tôi mong muốn khi cơ quan thuế trả lời bằng công văn cho DN, đề nghị đi thẳng vào vấn đề, phù hợp với tình hình hoạt động của DN, vì mỗi DN có 1 cơ quan thuế quản lý, 1 cán bộ thuế chuyên quản, nắm rất rõ tình hình của DN, hoàn toàn có thể trao đổi với DN để có 1 văn bản trả lời DN cho sát, trúng vấn đề. Không trả lời theo kiểu trích dẫn Điều khoản điểm, rồi sau đó trả lời rất chung chung, không giải quyết đúng vấn đề mà chúng tôi muốn hỏi.Chủ tịch Hiệp DN tỉnh Thái Nguyên Nguyễn Văn Thời Ngành thuế Hà Nội luôn chú trọng công tác tuyên truyền phổ biến chính sách thuế cho người nộp thuế, phổ biến các hình thức nộp thuế cho các DN mới thành lập và đang hoạt động. Tổ chức các lớp tập huấn, các hội nghị đối thoại để lắng nghe, giải đáp vướng mắc của DN về thuế, về tinh thần thái độ của cán bộ thuế. Trong công tác thanh tra, kiểm tra, chúng tôi giảm tối đa việc thanh tra thuế tại trụ sở DN để không làm ảnh hưởng hoạt động của đơn vị. Phó Cục trưởng Cục Thuế Hà Nội Nguyễn Văn Mơ |
Giám sát ngược cơ quan thuế Đại diện cơ quan thuế cho hay, chỉ cần có đầy đủ giấy tờ, hồ sơ rõ ràng thì việc yêu cầu hoàn thuế của DN có thể tiến hành nhanh chóng. Ngoài ra, với những quy định mới về minh bạch và công khai thông tin, DN còn có thể giám sát ngược cơ quan, công chức thuế trong quá trình hoàn thuế. Thừa nhận các quy định đang ngày càng tạo điều kiện thuận lợi rút ngắn các thủ tục hành chính cho DN trong công tác hoàn thuế. Tuy nhiên, đại diện Vụ Kê khai và kế toán Thuế - Tổng cục Thuế cho biết, công tác hoàn thuế vẫn diễn biến phức tạp và tiềm ẩn nhiều rủi ro. Lợi dụng sự thông thoáng của pháp luật, nhiều thủ đoạn mới, tinh vi hơn đang được các DN sử dụng để chiếm đoạt tiền ngân sách. Đặc biệt, các gian lận nổi lên trong thời gian qua về mua bán hóa đơn GTGT, làm giả hợp đồng, chứng từ thanh toán... Ngoài ra, việc giải quyết hoàn thuế tại một số cơ quan Thuế còn chậm so với quy định, nhất là thời gian thực hiện kiểm tra, thanh tra trước và sau hoàn thuế. Quá trình kiểm tra, thanh tra có dấu hiệu nghi vấn nhưng không có biện pháp giải quyết dứt điểm, thời gian chờ xác minh thông tin còn kéo dài, không có thời điểm rõ ràng, gây bức xúc cho DN. Để khắc phục những tồn tại này, đại diện Tổng cục Thuế cho biết, tới đây, cơ quan thuế sẽ tiến hành sửa đổi, ban hành quy trình hoàn thuế GTGT thay thế Quy trình 905 theo Quyết định 905/QĐ-TCT Quy trình hoàn thuế để phù hợp với yêu cầu quản lý thuế mới, gắn công tác quản lý hoàn thuế GTGT với ứng dụng công nghệ thông tin và dựa trên cơ sở dữ liệu quản lý thuế của ngành. Từ tháng 4/2017, Tổng cục Thuế sẽ triển khai thí điểm Bộ tiêu chí và chỉ số lựa chọn DN có dấu hiệu rủi ro để xây dựng kế hoạch kiểm tra, thanh tra sau hoàn thuế GTGT tại 6 Cục. Năm 2017, cơ quan thuế đặt kế hoạch đảm bảo 80% hồ sơ thuộc diện hoàn thuế trước, kiểm tra sau; 20% hồ sơ có rủi ro cao thuộc diện kiểm tra trước, hoàn thuế sau; ít nhất 20% hồ sơ thuộc diện hoàn thuế trước, kiểm tra sau được thanh tra, kiểm tra sau hoàn thuế. Đinh Nguyễn Người nộp thuế nên thực hiện quyết toán thuế sớm để có thể được hoàn thuế nhanh hơn nếu có khoản nộp thừa. Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế Cao Anh Tuấn |
