Để tự tin về cơ hội việc làm trước sự thay đổi chóng mặt của công nghệ, nhiều bạn trẻ đã tìm hiểu ngành học mới mẻ nhưng đầy sức hút: robot và trí tuệ nhân tạo (Robotics & Artificial Intelligence).
Đào tạo nguồn nhân lực mới
Robot và trí tuệ nhân tạo là sự kết hợp giữa kỹ thuật robot với trí tuệ nhân tạo nhằm mục đích tạo ra các loại robot, máy móc và hệ thống tự động hóa thông minh. Ngành học này thuộc nhóm khoa học máy tính, có mối liên quan mật thiết với các ngành về điện, điện tử, cơ khí, công nghệ thông tin và tự động hóa.
Ở nước ta, ngành robot và trí tuệ nhân tạo còn khá mới mẻ; chuyên đào tạo kiến thức về các lĩnh vực công nghệ điện tử trong AI, hướng đến bộ não thông minh của robot, lập trình robot và các thiết bị hệ thống tự động sử dụng robot nhằm phục vụ đời sống xã hội, sự phát triển kinh tế. Ngành học này đang dần trở thành ngành mũi nhọn trong lĩnh vực công nghệ với rất nhiều tiềm năng phát triển trong tương lai.
Để nâng cao khả năng cạnh tranh kinh tế và đẩy nhanh tốc độ công nghiệp hóa trong Chiến lược phát triển khoa học và công nghệ giai đoạn 2011 - 2020, hướng đến năm 2025, Việt Nam đặt ưu tiên vào robot công nghiệp và tự động hóa công nghệ cao.
Sinh viên khi theo học ngành này sẽ được trang bị các kiến thức, kỹ năng, thái độ, phẩm chất, sức khỏe để sau khi ra trường sẽ có khả năng áp dụng các nguyên lý kỹ thuật và kỹ năng công nghệ vào thực hiện tốt các công việc chuyên môn, từ kiến thức nền tảng về khoa học máy tính, hệ cơ sở dữ liệu và công nghệ điện tử - viễn thông đến kiến thức chuyên ngành về trí tuệ nhân tạo, các phương pháp tính toán của trí tuệ nhân tạo, xử lý ngôn ngữ tự nhiên, robot, cánh tay robot, máy học…
Đồng thời, chương trình robot và trí tuệ nhân tạo còn giúp sinh viên có sự hiểu biết về kiến thức các ngôn ngữ lập trình và quy trình phát triển phần mềm theo ứng dụng trí tuệ nhân tạo; có khả năng lập trình các phần mềm và robot ứng dụng trí tuệ nhân tạo.
Ngành robot và trí tuệ nhân tạo là lĩnh vực đào tạo nguồn nhân lực mới, chuyên sâu cho các nhà máy, DN trong thời kỳ chuyển đổi số với mức độ tự động hóa cao tại Việt Nam và trên thế giới. Đây là xu hướng phát triển tất yếu của các máy móc - thiết bị công nghệ - dây chuyền sản xuất tiên tiến trong các nhà máy hiện đại.
Tuy khác nhau về cấu trúc nhưng nhìn chung, chương trình đào tạo kỹ sư ngành robot và trí tuệ nhân tạo là đào tạo ra những kỹ sư có kiến thức chuyên sâu, có kỹ năng thực hành nghề nghiệp, năng lực phát triển các phần mềm ứng dụng thị giác máy, xử lý ngôn ngữ tự nhiên, các thuật toán điều khiển thông minh ứng dụng trí tuệ nhân tạo để thiết kế, tích hợp, lập trình, vận hành, bảo dưỡng hệ thống điều khiển robot trong công nghiệp, dân dụng và GTVT...
Tùy vào chương trình và thời gian đào tạo (4 hoặc 5 năm), sau khi tốt nghiệp, sinh viên được cấp bằng cử nhân hoặc kỹ sư ngành robot và trí tuệ nhân tạo. Vì ngành học này liên quan nhiều đến toán, lập trình, tiếng Anh, khoa học tự nhiên… nên các tổ hợp xét tuyển thường là: A00 (toán, lý, hóa), A01 (toán, lý, tiếng Anh), D01 (toán, văn, tiếng Anh)… Học sinh yêu thích ngành này có thể tìm hiểu ngành học mới mẻ và hấp dẫn này của các trường: Đại học Bách khoa Hà Nội, Trường Đại học GTVT, Trường Đại học FPT, Trường Đại học Bách khoa - Đại học Quốc gia TP Hồ Chí Minh, Trường Đại học Công nghệ TP Hồ Chí Minh, Trường Đại học Sư phạm kỹ thuật TP Hồ Chí Minh…
Robot và trí tuệ nhân tạo: học gì, làm gì?
Kỹ thuật robot và trí tuệ nhân tạo là ngành đào tạo liên ngành điện - điện tử, cơ khí - tự động hóa và công nghệ thông tin. Thông thường, khối kiến thức công nghệ thông tin chiếm 30% và khối kiến thức điện - điện tử, cơ khí - tự động hóa chiếm 45%.
Theo học ngành kỹ sư robot và trí tuệ nhân tạo tại Trường Đại học GTVT, sinh viên được trang bị kiến thức cơ bản về toán lý tin, cơ sở ngành, chuyên môn ngành và chuyên ngành nâng cao; biết phát triển các thuật toán và phần mềm về trí tuệ nhân tạo....
Cùng với đó, sinh viên được rèn luyện và có kỹ năng, tư duy hệ thống, có kỹ năng giao tiếp, năng lực ngoại ngữ, khả năng làm việc nhóm... Quan trọng hơn, người học còn có khả năng hình thành ý tưởng, phân tích, mô tả, đề xuất giải pháp, thiết kế lại, thiết kế mới, triển khai, vận hành và đánh giá các ứng dụng trí tuệ nhân tạo, các hệ thống robot và hệ thống tự động hóa sản xuất thông minh.
Còn khi theo học ngành này tại Trường Đại học Công nghệ TP Hồ Chí Minh (HUTECH), người học được dạy đầy đủ các kiến thức từ tổng quát, chuyên ngành đến liên ngành như: điện, điện tử, cơ khí, lập trình, cơ sở dữ liệu, AI, cảm biến, mạng máy tính... và thực hành thực tiễn trong hệ thống phòng lab hiện đại ngay tại trường.
Kỹ sư, cử nhân ngành robot và trí tuệ nhân tạo có cơ hội việc làm rất lớn, đa dạng, như làm công tác lãnh đạo, quản lý, điều hành, thiết kế, tư vấn,… tại các cơ quan tư vấn và chuyển giao công nghệ, các tập đoàn, công ty, nhà máy, xí nghiệp, các đơn vị có liên quan đến lĩnh vực robot - trí tuệ nhân tạo; làm công tác giảng dạy, nghiên cứu tại các viện nghiên cứu thiết kế, các trường đại học, cao đẳng, trung học và dạy nghề…
Các chuyên gia nhận định, ngành robot và trí tuệ nhân tạo tại nước ta đang khan hiếm nhân lực có trình độ cao. Yêu cầu đầu vào của ngành khá khắt khe nên người học phải có kiến thức, năng lực phù hợp và cần nghiên cứu thật kỹ trước khi đăng ký vào ngành. Qua khảo sát, mức thu nhập trung bình của ngành này khoảng 30 - 50 triệu đồng/tháng và có triển vọng sẽ cao hơn trong tương lai.
Kết quả khảo sát nhu cầu nguồn nhân lực ngành kỹ thuật robot và trí tuệ nhân tạo của Trường Đại học GTVT tại các DN, công ty, cơ quan, đơn vị trên địa bàn TP Hà Nội và một số tỉnh khác như Bắc Ninh, Vĩnh Phúc, TP Hồ Chí Minh,… cho thấy, từ nay đến năm 2030, tổng nhu cầu nhân lực ngành kỹ thuật robot và trí tuệ nhân tạo trình độ đại học cần được đáp ứng cho thị trường lao động Việt Nam là rất lớn. Nhu cầu nguồn nhân lực này ngày càng trở nên cấp thiết trong bối cảnh đang diễn ra cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, quá trình chuyển đổi số DN, sự dịch chuyển đầu tư nhà máy sản xuất từ nhiều nước trên thế giới đến Việt Nam, chủ yếu trong các lĩnh vực: công nghệ thông tin, công nghệ cao, thiết bị điện tử - phụ kiện, hàng tiêu dùng…
