Ngày 7/3, tại Hà Nội, Hiệp hội Doanh nghiệp đầu tư nước ngoài (VAFIE) và các đơn vị tổ chức hội thảo "Góp ý dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) sửa đổi".
Hội thảo là cơ hội để các bên liên quan đóng góp ý kiến, giúp hoàn thiện dự thảo Luật Thuế TTĐB sửa đổi trước khi trình Quốc hội xem xét và quyết định.
Một trong những vấn đề được quan tâm nhất là đề xuất áp thuế TTĐB 10% đối với nước giải khát có đường.
Tại hội thảo, các đại biểu tập trung thảo luận nhiều khía cạnh quan trọng như: Cơ sở khoa học và thực tiễn của việc đánh thuế TTĐB đối với nước giải khát có đường; tác động đối với doanh nghiệp và ngân sách nhà nước; mức thuế suất và lộ trình áp dụng; đối tượng chịu thuế. Các chuyên gia và doanh nghiệp cũng bày tỏ lo ngại về tính công bằng của chính sách thuế, đồng thời đề xuất những điều chỉnh để đảm bảo tính khả thi và minh bạch của luật sửa đổi.
Theo TS. Nguyễn Anh Tuấn - Phó Chủ tịch Thường trực Hiệp hội VAFIE, liên quan việc áp dụng thuế TTĐB đối với nước giải khát có đường, tại kỳ họp thứ 8, các đại biểu Quốc hội đã nêu nhiều vấn đề như:
Trong bối cảnh hiện nay, nên hay chưa nên áp thuế TTĐB đối với nước giải khát có đường? Về thuế suất, cần áp thuế ngay 10% hay cần có lộ trình phù hợp? Đã công bằng chưa nếu chỉ áp thuế TTĐB đối với nước giải khát có đường mà không áp thuế với các loại đồ uống có đường khác.
Một số đại biểu Quốc hội cũng đã đề nghị nghiên cứu, làm rõ cơ sở khoa học chứng minh việc sử dụng nước giải khát có hàm lượng đường 5g/100ml sẽ gây ra tình trạng béo phì; làm rõ tác động chính sách đối với người tiêu dùng, hoạt động của doanh nghiệp, tăng trưởng kinh tế và thu ngân sách…
Theo giải trình của cơ quan soạn thảo về những nội dung góp ý của các đại biểu Quốc hội, thứ nhất, cơ quan soạn thảo tiếp tục đề xuất áp thuế với nước giải khát có đường với lý do nước giải khát có đường là đồ uống phổ biến nhất, là nguyên nhân chính gây thừa cân, béo phì, và các bệnh không lây nhiễm.
Thứ hai (thuế suất), cơ quan soạn thảo tiếp tục đề xuất áp thuế TTĐB 10% đối với nước giải khát có đường. Thứ ba, (mở rộng đối tượng chịu thuế), cơ quan soạn thảo cho rằng tiêu chí để xác định đối tượng chịu thuế là các sản phẩm nước giải khát được liệt kê trong tiêu chuẩn Việt Nam có hàm lượng đường trên 5g/100ml. Các sản phẩm nhập khẩu thuộc các loại nước giải khát có tên theo tiêu chuẩn Việt Nam và hàm lượng đường đường trên 5g/100ml cũng thuộc đối tượng chịu thuế. Sau một thời gian thực hiện sẽ tiếp tục nghiên cứu đề xuất áp thuế đối với các loại đồ uống có đường được sản xuất thủ công, pha chế tại chỗ có yếu tố gây hại cho sức khỏe.
Về đánh giá tác động chính sách, theo báo cáo giải trình, việc áp thuế đối với nước giải khát có đường sẽ làm tăng giá sản phẩm, từ đó người tiêu dùng sẽ giảm tiêu thụ sản phẩm này và chuyển sang sử dụng các sản phẩm thay thế hoặc lựa chọn nước giải khát ít đường, giá thấp hơn, góp phần giảm tác hại của đồ uống có đường và nâng cao sức khỏe. Việc bổ sung nước giải khát có đường vào đối tượng chịu thuế sẽ khuyến khích doanh nghiệp sản xuất, nhập khẩu các loại nước giải khát có hàm lượng đường thấp, nâng cao nhận thức của người tiêu dùng, điều chỉnh hành vi tiêu dùng.
Theo các chuyên gia, việc hoãn áp thuế TTĐB sẽ làm giảm gánh nặng chi phí cho doanh nghiệp, duy trì trụ cột tiêu dùng nhằm đạt tăng trưởng GDP cao trong thời gian tới.
GS.TSKH Nguyễn Mại - Chủ tịch VAFIE nêu thực trạng sức khỏe yếu một cách đáng quan ngại của khu vực doanh nghiệp, dù tăng trưởng GDP năm 2024 đạt trên 7%.
Năm 2025, Chính phủ đặt mục tiêu tăng trưởng GDP trên 8% trở lên. “Lấy gì để tăng trưởng nếu không giải cứu doanh nghiệp?” - ông Nguyễn Mại đặt câu hỏi.
GS Nguyễn Mại đề nghị cần phải lưu ý đến tình hình sản xuất, mở rộng, nâng cao năng lực của doanh nghiệp. Nên tính toán kĩ hơn về các khoản thu ngân sách, hài hoà giữa lợi ích Nhà nước và lợi ích doanh nghiệp, để doanh nghiệp có nguồn lực đổi mới công nghệ, tăng dự trữ giúp tăng trưởng GDP nhanh và mạnh.
GS Nguyễn Mại cho rằng, đánh thuế cao sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến tiêu dùng. Khi thực hiện hoàn thiện chính sách tài khoá, bao gồm hệ thống thuế, Nhà nước cần coi tiêu dùng cá nhân và tiêu dùng sản xuất là một động lực tăng trưởng quan trọng.
Thuế TTĐB là một loại thuế gián thu, làm tăng giá cả hàng tiêu dùng, dẫn đến giảm nhu cầu của người tiêu dùng. Trong khi đó thu nhập của người lao động tăng chậm.
“Nếu chúng ta tiếp tục xu hướng tăng thuế, chắc chắn sẽ đánh vào không chỉ doanh nghiệp mà còn đánh vào động lực quan trọng nhất của kinh tế quốc gia, đó là tiêu dùng” - ông Nguyễn Mại chỉ ra.
Các ý kiến thảo luận tại hội thảo sẽ được Hiệp hội Doanh nghiệp đầu tư nước ngoài tổng hợp gửi cơ quan soạn thảo và các cơ quan chức năng của Chính phủ và Quốc hội.
